Van een herbruikbare verpakking (glas) naar een volledig recyclebare verpakking (PET)

Eind 2018, het unieke bedrijfsplan van Zuivelcoöperatie ZUCO U.A., inmiddels niet meer in de kinderschoenen maar in het einde van de voorbereidingsfase en al stevig rustend op belangrijke waarden, namelijk kwaliteit, eerlijkheid, transparantie, gras tot culinair, smaak, duurzaamheid en nostalgie.

Een nostalgische product- en conceptuitstraling met glazen flessen in unieke houten kratjes, zelf zuivel tappen in je eigen fles rechtstreeks vanuit taptanks in een winkel waar de productie achter een glazen wand plaatsvindt voor extra beleving en transparantie.

Dat was het idee en het bleek na de opening begin 2019 een succes. De ruwe eigenschappen en het unieke verhaal achter deze productlijn in een nostalgisch jasje werd omarmd, er werd ronduit over gesproken en geschreven. Mensen bleken enthousiast over de duurzame uitstraling van de glazen fles, het unieke concept van gras tot culinair en over de kwaliteit van de zuivel- en roomijsproducten. Ook de kleinschaligheid sprak aan.

Ondanks dat wij groei niet als doelstelling zien maar als resultaat, zit de groei er toch flink in. Ook wij koesteren de kleinschaligheid van de coöperatie, en tegelijkertijd kunnen we de vraag en potentie niet negeren waarmee er in eigen winkel een mooie vaste klantenkring opgebouwd en is er sinds de zomer van 2019 een wekelijkse bezorgroute van Friesland en Groningen tot aan Noord-Holland.

Intern begon echter direct na het opstarten de intensieve zoektocht naar een streefkwaliteit van de smaak en structuur die tegelijk ruw en zoveel mogelijk continu zou moeten zijn.

Al snel bleek dat de taptanks negatieve invloed hadden op de structuur en de houdbaarheid van de producten, ook de eenmalige aanschaf van flessen en geen statiegeld op de fles zorgde bij veel klanten voor verontwaardiging.

Dit dwong ons tot een ingrijpend maar noodzakelijk besluit, namelijk het buiten bedrijf stellen van de taptanks, het direct tappen van de zuivel in de fles. Maar ook het invoeren van statiegeld op de flessen. Het heeft veel impact gehad op de arbeidsintensiviteit, de liquiditeit en de voorraad van flessen.

Het tappen van zuivel bleek veel tijd in te nemen, en het schoonmaken van de flessen nog veel meer. Vooral ook omdat de voorwaarde “schoon retour” een ruim begrip bleek voor de groeiende groep klanten. Maar het bracht ook meteen voordelen in de kwaliteit en de continuïteit daarvan.

Het zijn roerige tijden en bedrijfsprocessen zullen in bepaalde gevallen moeten worden aangepast om zo goed mogelijk door het coronatijdperk te kunnen manoeuvreren. Een belangrijk aspect is de bedrijfshygiëne en voorkoming van insleep en verspreiding van het Covid19 virus. De situatie deed ons alle hygiëne aspecten van onze bedrijfsvoering onder de loep nemen en het flessensysteem grondig te onderzoeken en analyseren. Al snel kwamen wij tot de conclusie dat het innemen van flessen van verschillende huishoudens ervoor zorgt dat wij op deze manier enorm veel bacteriën en mogelijke ziekteverwekkers in huis halen.

Naast een nostalgische uitstraling lijken glasverpakkingen duurzamer en daarmee beter voor het milieu, dit is onjuist. Het hergebruiken en daarmee wassen van glazen verpakkingen brengt veel energieverbruik met zich mee en een hoog verbruik van zeer agressieve schoonmaak chemicaliën. Zelfs als glazen verpakkingen wel schoon worden geretourneerd, is voor kwaliteitsbewaking en de voedselveiligheid een dergelijke schoonmaakprocedure essentieel. Bovendien kruisen de schoonmaakwerkzaamheden de productiewerkzaamheden omdat het bedrijfspand aan de Dijk 2 qua ruimte beperkt is.

Om de risico’s te beperken, te voldoen aan (aanstaande) regelgeving en de bedrijfsvoering zo soepel mogelijk door te laten ontwikkelen is het besluit genomen met de flesverpakkingen over te gaan op recyclebare PET-verpakkingen (voorlopig) zonder statiegeld. Het statiegeld op de glazen potverpakkingen zal t.z.t. komen te vervallen.

Ondanks de nostalgische uitstraling van de glasverpakkingen zal het uiteindelijk altijd blijven gaan om de kwaliteit van het product dat in de verpakking zit en een continu aanbod, hiervoor komen klanten terug, ook zonder statiegeld. In dit ingrijpende dilemma heeft eens te meer de kwaliteit en de continuïteit de doorslag gegeven, net zoals het besluit om van de taptanks af te zien.

Indien verpakkingen uit één materiaalsoort bestaan en op de juiste manier bij het afval worden aangeboden, is dit een waardevolle grondstof om tegen minimale milieubelasting tot nieuwe verpakkingen te komen. Harde biologisch afbreekbare materialen worden net als ‘duurzame’ kartonverpakkingen welke bijvoorbeeld voorzien zijn van plastic onderdelen (dop) verbrand en zijn daarmee in onze ogen niet duurzaam.

Door te kiezen voor 100% PET zonder invloed op de smaak van zuivel, verwachten wij de huidige kwaliteit minimaal te kunnen handhaven, een vermindering van de milieu impact te realiseren en ondanks alle beperkende maatregelen toch volop te kunnen blijven produceren en uitleveren. Op dit moment zoeken wij gezamenlijk met de afvalverwerkende industrie naar mogelijkheden om onze klanten te motiveren hun PET verpakkingen op de juiste manier in te leveren en daarmee een belangrijke bijdrage te leveren aan een algehele verbetering van de milieuproblematiek.