Wat is eigenlijk een Fries Hollandse koe?

We hebben het steeds over de Fries Hollandse (FH) koeien van Zuco. Van de melk van deze koeien wordt bij Zuco onder andere room- en softijs gemaakt. Wat is precies een Fries Hollandse koe en wat is er anders aan deze koeien dan het gebruikelijk Holstein Frisian (HF) ras?

Qua uiterlijk is de FH koe kleiner en 'dikker' dan de HF koe. In 1975 was de Fries-Hollandse het belangrijkste Nederlandse ras, maar in 2007 telde het nog slechts 3500 vrouwelijke fokdieren. Momenteel zijn er nog een vijftiental fokkers de genetische variatie binnen dit eigenlijk 'historische ras' zo groot mogelijk proberen te houden. Het ras komt dus nu nog weinig voor in Nederland.

Aan het einde van de 18e eeuw werd in Noord-Holland en Friesland een moderner ras ontwikkeld. Het nieuwe zwartbonte ras was ontstaan uit de oorspronkelijke Nederlandse runderen, met een kleine bijdrage van vee uit Jutland (Denemarken) en vee uit Noord-Duitsland. In de tweede helft van de 19e eeuw werden veel stamboekdieren geëxporteerd naar de VS, waardoor het fokken op melkproductie de Holstein Friesian (HF) is ontwikkeld. De basis van alle Fries Hollandse en Holsteinpopulatie ter wereld is uit Nederland afkomstig. In Nederland lag de nadruk op uiterlijk en ontstond een achterstand in melkproductie. De runderen werden steeds kleiner gefokt. Rond 1975 werd begonnen om de Nederlandse Fries Holland te vervangen door de HF.

Het FH ras dreigde dus ten onder te gaan door de opkomst van de Holstein-koeien. Vandaag de dag zijn er nog enkele fokkers die de kracht en kwaliteit van het FH ras herkennen en toch nog deze koeien houden. Bij Zuco gebruiken we het FH-ras omdat wij bij het zien van deze koeien een beetje historie voelen en de koeien perfect bij onze visie passen, namelijk: ondernemen met een 'knipoog naar het verleden'.

En wat heeft 'Ús mem' hiermee te maken?

Us Mem (Fries voor onze moeder) is een bronzen beeld van de Nederlandse beeldhouwer

Gerhardus Jan Adema. Het staat aan de Harlingersingel in Leeuwarden.

Het beeld van de zwartbonte koe werd aangeboden door de oorspronkelijke fokkers van de Fries Hollandse koeien, leden van het Fries Rundvee Stamboek (FRS), ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de FRS. Het is een verbeelding van de ideale Friese stamboekkoe.

Een tijdje geleden was er op Fryslân DOC een uitgebreide reportage over de verdwijning van het FH-ras en 'Ús mem': https://www.uitzendinggemist.net/aflevering/356251/Fryslan_Dok.html#